"Uitsluitend je smartphone de schuld geven van het veroorzaken van afleiding is net zo onterecht als een stappenteller de schuld geven van het feit dat je te veel trappenloopt." -Nir Eyal
Betrap je jezelf er vaak op dat je de schuld bij je telefoon legt wanneer je voor de zoveelste keer afgeleid wordt? Merk je dat je door deze afleiding maar weinig taken gedaan krijgt die echt belangrijk zijn?
Als jouw antwoord op deze vragen een confronterende ‘ja’ is, is dat niet zo gek. Appontwikkelaars doen er namelijk alles aan om hun gebruikers steeds terug naar hun app te verleiden. Dat doen ze niet altijd met kwaad opzet, want vaak willen ze hun app enkel gebruiksvriendelijk maken. Maar net door dat te doen, raken we er sneller door afgeleid. Het nadeel hiervan is dat deze apps jou het gevoel kunnen geven dat je niet langer de baas bent over je eigen beslissingen en leven. Echter kunnen we niet ontkennen dat er ook apps bestaan die net op een subtiele wijze onze aandacht verleiden, zodat wij het eigenlijk niet door hebben dat ze ons leven dreigen over te nemen. In dat laatste geval kunnen we stellen dat appontwikkelaars bewust het gevoel van zelfcontrole installeren, zodat we onze kostbare tijd willen blijven investeren in de app. Of appontwikkelaars nu goede of slechte bedoelingen hebben, het blijft een feit dat die apps ons afleiden en met onze aandacht gaan lopen.
Het goede nieuws is, zo verkondigt Nir Eyal, dat we als mens het unieke vermogen hebben om ons aan dit soort verleidingen aan te passen. In zijn boek ‘Indistractable’ schrijft hij over hoe we opnieuw grip krijgen op onze aandacht en je eigen leven kiest. Onderstaande tips zijn gebaseerd op de inhoud van dit boek.
Ontdek hieronder vier handige tips die je kunnen helpen bij het terugwinnen van de controle over je smartphone.
Tip 1: Verwijder onnodige apps
Maak jij jezelf ook wijs dat je die tien nieuws-apps broodnodig hebt terwijl je ze eigenlijk nooit gebruikt? Of word je elke dag door meer dan één workout-app in verlegenheid gebracht, omdat je weer geen push-ups hebt gedaan vandaag? En hoe vaak geeft een meditatie-app je -ironisch genoeg- onnodige stress door je te bestoken met een ‘vriendelijke’ melding zoals ‘time for some breathing exercises?’. Heel lastig, toch? Maar als deze apps ons eigenlijk niets anders opleveren dan stress en negatieve gevoelens, waarom gunnen we ze dan nog steeds onze aandacht?
Hoogtijd om hier iets aan te doen. Denk eens na over welke apps op jouw telefoon je externe triggers sturen en je onnodige stress bezorgen. Zolang je ze laat staan kunnen ze jou afleiden en bovendien nemen ze erg veel opslagplaats in je geheugen en blijf je de app toestemming geven om ‘stiekem’ je persoonlijke data te blijven verzamelen. Laat dus enkel de apps staan die passen bij jouw waarden en échte noden.
Vind je dit een lastige opdracht? Of worstel je niet met het gevoel dat je niet meer de baas bent over je tijd en aandacht? Doe dan eens volgende test. Neem een papiertje bij de hand en turf telkens aan wanneer je ‘onnodig’ wordt afgeleid door een app die je niet gebruikt. Het resultaat zal je verbazen! En zo krijg je ook een beter zicht op welke apps je onnodig afleiden. Blijf je toch overtuigd dat die éne nieuws- of sport-app ‘absoluut’ noodzakelijk is om je leven op orde te houden? Maak er dan eens een experiment van en verwijder de app één maand. Na een maand zal je wel weten of je die app echt nodig hebt.
Tip 2: Verplaats storende apps
Oké, nu al die rommel van je smartphone is, kunnen we overgaan naar het volgende. Wat doe je nu met al die apps die je wel écht nodig hebt? Wat doe je bijvoorbeeld met Whatsapp of je mailbox?
Het probleem is vaak dat de apps die ons het meeste storen net die apps zijn die we leuk vinden. Eigenlijk willen we dat deze apps ons storen. Het nadeel is dat ze ons ook op momenten storen dat het ons minder goed uitkomt. Bijvoorbeeld als we een deadline hebben, in een meeting zitten of met ons kind een boek aan het lezen zijn. Wanneer deze apps ons te veel blijven afleiden van zaken die echt belangrijk zijn én we maar moeilijk nee kunnen zeggen tegen die afleiding, kunnen we er evengoed voor kiezen de apps enkel te gebruiken op een desktop, laptop of tablet. Op die manier kun je de tijd die je wil doorbrengen op deze apps zelf bepalen. Uiteraard is dit niet mogelijk voor alle apps. In zulk geval kan het een tip zijn om enkele vaste tijdstippen uit te kiezen waarin jij vind dat je jezelf helemaal mag ‘verliezen’ in deze apps.
Nog een kleine tip. Ga eens na hoeveel keer je per dag je je telefoon checkt om het uur te lezen. Iedere keer als jij je telefoon om die reden ontgrendelt, stel je je bloot aan potentiële afleiding van apps die jij zelf toestemming geeft om jou te mogen storen wanneer zij dat willen. Een tip om deze afleiding tegen te gaan is het aanschaffen van een klassiek horloge. Zo geraak je minder snel afgeleid door de meldingen op je telefoon.
"Waar het om gaat is dat je de beste tijd en plaats vindt om de dingen te doen die je wilt doen. Het feit dat je telefoon bijna alles kán, wil nog niet zeggen dat hij ook alles móét." -Nir Eyal
Tip 3: Orden je apps en kies bewust welke er op je openingsscherm komen
Nu het meeste opruimwerk erop zit kunnen we nog een aantal specifieke instellingen doen om onnodige afleiding geen kans meer te geven. Word jij ook soms afgeleid door gemiste meldingen van zodra jij je telefoon ontgrendelt? Wel, je kan je smartphone zodanig ordenen dat het je niet langer overkomt. Tony Strubblebine, hoofdredacteur van Better Humans, adviseert ons om apps in drie categorieën onder te verdelen: 'primaire tools', 'aspiraties' en 'gokautomaten'.
1/ De primaire tools moet je beschouwen als tools die je helpen bij het gebruiken van diensten die je regelmatig nodig hebt. Denk aan het weer checken of een activiteit toevoegen aan je agenda. Beperk deze tot een maximum van zes.
2/ De aspiraties zijn zaken waar je graag tijd aan wil besteden zoals het beluisteren van podcasts of muziek, meditatie, lichaamsbeweging enzovoort. Overdrijf hier ook zeker niet in – met één workout-app kom je er ook wel.
3/ Het laatste, de gokautomaten, zijn apps waarin je je zelfcontrole verliest als je ze opent. De vergelijking met gokautomaten is nog niet zo slecht gekozen, want apps kunnen even verslavend én stimulerend werken. Eindeloos blijven scrollen op Instagram doe je alleen maar omdat je voortdurend een nieuwe shot dopamine (=geluksgevoel) krijgt toegediend bij het zien van een like op één van je foto’s.
Wat Strubblebine ons aanraadt is om het openingsscherm van je telefoon enkel te vullen met primaire tools en aspiraties. Hij nodigt je uit het te zien als één grote groepsapp waar jij het gevoel hebt de baas te zijn. Jij bent dus de baas en als je merkt dat bepaalde apps je toch te veel afleiden, heb jij de macht om het te verplaatsen naar een andere plaats of te verbannen naar de plek waar je gokautomaten geordend staan. It’s your choice!
Tip 4: Pas je berichtgeving aan voor elke app afzonderlijk
Een laatste nuttige tip is om je berichtgeving aan te passen naar jouw wensen. In het boek ‘Indistractable’ staat dat slechts 15% van de smartphonegebruikers zijn berichtgevingsinstellingen aanpast. Dat wil zeggen dat de andere 85% appontwikkelaars (misschien ongewild) de toestemming geeft om hen te storen wanneer zij dat willen. Het goede nieuws is dat wij niet moeten wachten op appontwikkelaars om dit te veranderen, maar dat de macht (letterlijk) in onze handen ligt.
Maar hoe doe je dat dan? Zowel op Apple als Android-toestellen kan je de berichtgeving van iedere app afzonderlijk instellen. Bij iPhone doe je dat door naar 'Instellingen' te gaan en daar te klikken op 'Berichtgeving'. Bij Android door naar 'Instellingen' te gaan en te klikken op 'Apps'.
De berichtgeving op je smartphone gebeurt op drie gekende manieren: je ziet het verschijnen op je scherm, je hoort ze vanop een afstand om je aandacht schreeuwen of je voelt ze trillen in je broekzak. Dit zijn dé grootste afleidingsmanieren waarvan apps gebruik maken om je aandacht te verleiden. Wees je hiervan dus bewust en maak een weloverwogen keuze in welke apps jou wel of niet mogen storen en hoe.
Er zijn natuurlijk momenten waarin je geen enkele melding wil horen of zien, bijvoorbeeld tijdens vergaderingen, qualitytime met je familie en vrienden, je slaap of wanneer je autorijdt. Daarvoor ontwikkelde Apple twee handige niet-storenopties die je op een soortgelijke wijze ook terugvindt bij Android-toestellen. De eerste optie is de standaard niet-storenoptie waarbij al je berichten en meldingen van je weggehouden worden. Daarbij kan je ervoor kiezen om nog een aantal uitzonderingen toe te voegen zoals personen die je altijd mogen storen of wanneer iemand je een bericht stuurt met het woord 'dringend' erin je toch een melding ontvangt. Een tweede handige truc is de niet-storen-onder-het-rijdenmodus. Deze spreekt voor zich, maar het handige aan deze modus is dat ze ook aan de personen die je proberen te bereiken een bericht sturen dat je momenteel niet bereikbaar bent. Je kan het bericht dat nagelaten wordt iedere keer aanpassen aan je situatie. Zo hoef je niet meer te stressen over dat ene onbeantwoorde whatsapp-bericht.
Wanneer je deze tips toepast, zal je merken dat je minder afgeleid bent en eindelijk weer de baas bent over je smartphone. Er zijn uiteraard nog tal van andere tips, maar als je hier al even de tijd voor neemt zet je al grote stappen vooruit om zoals Nir Eyal het zegt, Indistractable te zijn.
"Hoe krachtig de trucs van de appontwikkelaars ook zijn, ze kunnen niet op tegen het verwijderen, vervangen, verplaatsen of terugvorderen van apps waar je niets aan hebt." - Nir Eyal