The Social Dilemma: Een kijkje achter de schermen van je smartphone
Waar te beginnen als je meer wilt weten over de intentie en interne werking van Big Tech bedrijven zoals Facebook, Google en YouTube? De Netflix-documentaire The Sociale Dilemma (2020) geeft een brede inkijk in de belangen en strategieën van sociale mediabedrijven. Verschillende beroepsprofessionals uit het veld komen aan het woord, waaronder een voormalig softwareontwikkelaar bij Google en bestuursvoorzitter van Pinterest. Wat kunnen zij ons vertellen over de online tools waar we elke dag gebruik van maken zonder de impact en de werking ervan volledig te begrijpen?
‘The technology that connects us also controls us.’
Met deze quote vat de documentaire de kern van de zaak bij aanvang samen. Sociale platformen zoals Facebook, Instagram en YouTube zijn niet louter plekken waar je anderen kan ontmoeten. Ook Google is meer dan een zoekmachine. Het zijn in de eerste plaats bedrijven die als doel economisch winstbejag hebben. Dit geld komt niet op de plank door de gebruikers van die platformen. Het zijn de adverteerders die betalen voor feilloze verkoopstrategieën om gebruikers te verleiden hun producten in te slaan. Maar wat houden deze strategieën precies in?
Sociale mediabedrijven ontvangen voortdurend persoonlijke data van jou als gebruiker: hoe lang je kijkt naar een advertentie, welke pagina’s je leuk vindt, wie jouw vrienden zijn, enzovoort. Deze informatie wordt bijvoorbeeld gebruikt om jou doelgerichte reclame te tonen. Zo kom je als gebruiker snel in een vicieuze cirkel terecht: hoe meer informatie je krijgt die jou aanspreekt, hoe vaker je het platform bezoekt, des te meer data er gegenereerd kan worden van jou. Deze strategie zorgt ervoor dat gebruikers het sociale platform vaak gebruiken én adverteerders ervan op aan kunnen dat hun advertentie wordt voorgesteld aan de perfecte databubbel. Dat technologie ons niet alleen verbindt maar ook controleert, staat dus volledig in functie van het innen van data.
Desastreuze gevolgen hiervan stapelen zich op: schermverslaving, eenzaamheid, inbreuk op privacy, zelfvervreemding, enzovoort. Hoe kunnen we deze gevolgen de kop indrukken? De beroepsproffesionals die aan het woord komen in The Social Dilemma geven aan dat er verschillende oplossingen te bedenken zijn. Denk maar aan een (meer uitgewerkte) wetgeving voor digitale privacy of een belastingssysteem voor datavergaring. Het technologisch determinisme, de opvatting dat technologie een autonome en allesbepalende kracht is waar de mens niets aan kan veranderen, wordt hier weerlegd. In plaats daarvan gaan zij uit van een sociaal constructivisme: de gedachte dat de mens de drijvende kracht is van de technologie en daarom kan bepalen welke richting zij uitgaat.
Zin om zelf de digitale toekomst mee te bepalen? Leer alvast de eerste principes van sociale mediaplatformen kennen in The Social Dilemma. Want emanciperen begint bij begrijpen.