top of page

‘Her’: de (on)mogelijke liefde tussen mens en machine

Wanneer Theodore lijdt onder zijn echtscheiding en eenzaam bestaan, komt hij in aanraking met een zelfbesturingssysteem dat luistert naar de naam Samantha. Zij ordent zijn e-mails, helpt hem met spelling en fungeert als zijn persoonlijke assistente. Al snel leren ze elkaar beter kennen en bloeit er iets moois tussen de twee. Wanneer er uiteindelijk sprake is van een romantische verhouding, krijgen ze conflicten over bepaalde aspecten van Samantha als artificiële intelligentie (AI). Ze heeft geen lichaam, geen levenservaring en – in tegenstelling tot Theodore – contact met meerdere mensen op hetzelfde moment. De film gaat onder andere over de maakbaarheid van liefde, wat het betekent om mens te zijn en hoe de mens zich onderscheidt van AI.


In de film wordt Samantha geïntroduceerd als ‘een intuïtieve entiteit die naar jou luistert, jou begrijpt en jou kent. Het is niet enkel een besturingssysteem, het is een bewustzijn.’ Maar naast een bewustzijn heeft ze ook gevoelens, verlangens en zelfreflectie, waardoor ze sterk vermenselijkt wordt. Het grootste verschil dat in de verf wordt gezet, is dat ze geen lichaam heeft zoals Theodore. Ze verschijnt louter als stem. In tegenstelling tot de stemtechnologieën die wij kennen vandaag de dag, heeft Samantha een hese stem, wat haar menselijke kant opnieuw benadrukt.


Maar de vraag hoe artificiële intelligentie in de film wordt afgebeeld brengt ons niet alleen terug bij de eigenschappen van Samantha. We kunnen ook kijken naar de relationele aspecten van de verhouding tussen Samantha en Theodore. Schiet zij (als AI) tekort in de noden van Theodore? En schiet Theodore (als mens) tekort in de behoeftes van Samantha? Om die vragen te beantwoorden moeten we scherpstellen waar de personages mee worstelen in het begin van de film en wat zij nodig hebben om dit te overkomen. In het geval van Theodore is zijn probleem duidelijk: hij slaagt er niet in om de echtscheidingspapieren te ondertekenen en Catherine, zijn vorige liefde los te laten. Samantha daarentegen worstelt met het gevoel minder mens te zijn, omdat ze geen lichaam heeft. Of beide personages erin slagen om hun noden te vervullen, laten we in deze blog onbesproken. Geen spoiler-alert deze keer!

Ga zeker zelf eens op zoek naar het antwoord op de vraag hoe AI wordt afgebeeld in fictie in het algemeen. Is er sprake van een tendens? Wordt AI vaak vermenselijk in film en literatuur? Zo ja, hoe dan? Wat is het (grootste) verschil tussen AI en de mens? En schiet AI tekort in haar doel of liggen de tekortkomingen eerder bij de mens?

bottom of page